 |
| Źródło: http://www.waffenbuergin.ch/w151o/ |
Dzięki uprzejmości kolegi Bogdana Zajączkowskiego, znowu możemy cieszyć się dalszą częścią historii ciekawych i nietypowych konstrukcji broni krótkiej. Tym razem coś mniej znanego.
„Troszkę o inżynierze Chylewskim ze Lwowa…
W roku 1905 r. amerykański konstruktor John Moses Browning opracował nowy nabój kal. 6,35 mm (.25ACP) oraz pistolet o małych wymiarach i niewielkiej masie. Konstrukcja charakteryzowała się nieruchomą lufą, nieryglowanym zamkiem swobodnym oraz bezkurkowym mechanizmem spustowo-uderzeniowym (tzw. bijnik). Produkcję tych pistoletów rozpoczęto w Fabrique Nationale (FN) w Herstal w Belgii pod oznaczeniem Browning FN 1905 / 1906 oraz w zakładach Colta w Hartford w USA pod oznaczeniem Colt Model 1908 „Vest Pocket” (czyli pistolet „kamizelkowy” – przyp. autora). Konstrukcja Browninga odniosła duży sukces handlowy. Prosta budowa, duża pewność działania i znaczne bezpieczeństwo obsługi powodowały, że broń ta — szczególnie przydatna do obrony osobistej — znajdowała wielu nabywców na całym świecie. O jej popularności może świadczyć stały wzrost liczby produkowanych w zakładach „FN ” pistoletów, gdzie wyprodukowano ponad 4 mln sztuk tej broni.
 |
| foto. B. Zajączkowski |
Konstrukcja pistoletu Browninga i jego nowego naboju kal. 6,35 mm utorowała drogę nowej generacji pistoletów o małych gabarytach, które nazwano kieszonkowymi lub kamizelkowymi. Szczyt popularności osiągnęły one w okresie międzywojennym — były wytwarzane w wielu odmianach, niemal we wszystkich krajach produkujących broń.
Polski inż. Witold Chylewski ze Lwowa uzyskał patenty (austriackie: nr 68151, zgłoszony 6 października 1913 roku i udzielony we Lwowie 1 czerwca 1914 roku, nr 69618, zgłoszony 24 marca 1914 roku i udzielony we Lwowie 1 lutego 1915 roku) na urządzenie umożliwiające cofnięcie zamka pistoletu poprzez ściągnięcie palcem dźwigni stanowiącej przednią część kabłąka spustowego. Rozwiązanie to umożliwiało obsługę broni jedną ręką (np. przeładowanie pistoletu w kieszeni), jak również zwiększało poręczność. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał w dniu 4 lutego 1919r. dekret o patentach stanowiący podstawę do działania Urzędu Patentowego. Rozwiązanie inż. Chylewskiego pt.„Samoczynny pistolet z ruchomym pomocniczym cynglem do cofania saneczek” zostało zgłoszone 2 czerwca 1919 r. do Urzędu Patentowego RP i uzyskało ochronę patentową w dniu 25 czerwca 1924 roku (patent polski nr 306) jako jeden z pierwszych patentów dotyczących broni palnej. Projekt inżyniera Witolda Chylewskiego znalazł praktyczne zastosowanie w pistoletach produkowanych przez szwajcarską firmę „SIG” (Schweizerische Industrie Geselschaft).
Patent inż. Witolda Chylewskiego wzbudził też zainteresowanie niemieckiego konstruktora i przemysłowca Theodora Bergmanna, który wykupił prawa patentowe i w 1920 r. rozpoczął produkcję w oparciu o zmodyfikowany i produkowany wcześniej własny pistolet Bergmann Model 2. Broń produkowano w dwóch wersjach — jako model 2A i 3A — różniących się długością chwytu i pojemnością magazynka. Na zamku umieszczono napis: „Theodor Bergman, Gaggenau, Waffenfabrik, Suhl Cal. 6,35 DR.Pa”. Okładki pistoletu opatrzono ukośnym napisem Bergman.
Po wykupieniu akcji Bergmanna przez firmę Aktiengesellschaft Lignose broń była nadal wytwarzana w dwóch wersjach — także jako model 2A i 3A — ale z nowym oznaczeniem na zamku: Akt-Ges. Lignose Berlin Abteilung Suhl Cal. 6,35 D.R.P., zaś na okładkach z napisem „Lignose”. W literaturze niemieckiej pistolet ten często występuje pod oznaczeniem Lignose „Einhand” (jednoręczny). Rozwiązanie opisywane powyżej znalazło swoje – całkiem współczesne zastosowanie w chińskim pistolecie Norinco Typ 77, produkowanym od 1981 w kalibrach 7,62×17 mm i 9×19 mm, a przeznaczonym dla wojska i policji.”
 |
| foto. B. Zajączkowski |