Jest rok 1891, rosyjska armia otrzymuje na wyposażenie nowy karabin Mosin wz. 1891 o którym można było przeczytać tutaj: Carska triechliniejka. Niestety rosyjskie fabryki nie są w stanie zabezpieczyć odpowiedniej ilości broni dla olbrzymiej, carskiej armii. Zamawiają więc nowe karabiny w zagranicznych fabrykach Francji i USA. Jednak nadal były to ilości niewystarczające.

Zapewne w związku z tym w zakładach Winchestera złożono zamówienie około 300 000 nowych karabinów Winchester 1895 w kalibrze 7,62 × 54mm R. Miały one nieco dłuższą lufę i były dostosowane do ładowania z łódek typowych dla karabinów Mosin. Z pewnymi perypetiami trafiły one na uzbrojenie carskiej armii. W trakcie odbiorów technicznych prowadzonych w zakładach Winchestera Rosjanie zarzucali, że osady karabinów są zbyt „wątłe”lub, że próby ostrzału zostały wykonane, nie na dostarczonej przez nich amunicji produkcji rosyjskiej, a na amunicji amerykańskiej. Broń, która nie przeszła tych odbiorów trafiła na amerykański rynek cywilny. Ostatecznie do Rosji sprzedano według niektórych źródeł, 293 816 karabinów. Większość z nich przeznaczono dla żołnierzy pochodzących z krajów nadbałtyckich.

Kariera tego karabinu nie zakończyła się wraz z upadkiem Caratu. Nadal pełnił on służbę w armii Związku Radzieckiego i wziął udział zarówno w wojnie polsko-bolszewickiej jaki Wojnie Zimowej oraz Wojnie Ojczyźnianej. Za pośrednictwem sowieckiej Rosji trafił też do Hiszpanii, której to sprzedano około 9000 sztuk tej broni. Wraz z bolszewikami pewna ich liczba trafiła również do Polski, niestety trudno dziś znaleźć dane o jakich liczbach można w tym przypadku mówić.

Projekt karabinu wyszedł spod ręki Johna Mosesa Browninga.Ciekawostką jest to, że był to pierwszy karabin dźwigniowy z magazynkiem pudełkowym a zarazem ostatni karabin dźwigniowy projektu tego konstruktora. Był to też najmocniejszy, stworzony do najsilniejszej jak do tej pory amunicji,karabin w ofercie amerykańskiego producenta. Około pierwsze 5000 sztuk karabinu wyprodukowano z płaską komorą zamkową oraz inaczej ukształtowaną dźwignią przeładowania. Są one obecnie niezwykle rzadkie. Standardowa długość lufy wahała się od 24 do 28 cali, w zależności od konfiguracji i przeznaczenia broni. Produkowany była ona w wielu kalibrach, jak choćby  .30-40 Krag, 7,62 × 54 mmR, 7,92 × 57 mm, .303 Brytyjski,.30-03, .30-06 Springfield, .35 WCF, .38-72 WCF, .40-72 WCF, .405 Winchester a to z racji sporej popularności karabinu na rynku cywilnym, gdzie był używany jako broń myśliwska. Jak już wspomniałem konstrukcja ta znalazła też zastosowanie wojskowe.

Poza Rosją, niewielka ich partia trafiła na uzbrojenie armii amerykańskiej, jednak nie zagrzała w niej miejsca i została sprzedana na Kubę oraz do Meksyku. Szczególnie w tym drugim kraju była lubiana wśród powstańców Pancho Villi. Najsłynniejszym jednak użytkownikiem karabinu był 26 prezydent USA Theodor Roosvelt. Posiadał On na pewno dwa karabiny M 1895  w kalibrze .405 Winchester.

Ogółem w latach 1895 -1940 wyprodukowano 425 881 tych karabinów. Produkcję wznawiano jeszcze dwukrotnie w 1984 i 1995 roku jako serie okolicznościowe.

Serdecznie dziękuję firmie DesantArms za udostępnienie zdjęć.